Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân tăng prolactin máu do u tiết prolactin

Tóm tắt

Mục tiêu: Nhận xét đặc điểm lâm sàng, xét nghiệm nội tiết và hình ảnh u tuyến yên ở bệnh nhân tăng prolactin máu do u tiết prolactin.

Phương pháp: Nghiên cứu mô tả tiến cứu dựa trên 33 bệnh nhân tăng prolactin máu do u tiết prolactin. Bệnh nhân được chẩn đoán, theo dõi điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Phụ Sản Trung ương. Nghiên cứu viên trực tiếp khám, mô tả, đánh giá kết quả xét nghiệm, đọc phim chụp cộng hưởng từ. Thông tin được điền vào mẫu bệnh án nghiên cứu riêng.

Kết quả: Trong thời gian 11/2016 tới 9/2017, chúng tôi đã lựa chọn 33 bệnh nhân đủ tiêu chuẩn nghiên cứu. Trong đó có 29 bệnh nhân nữ (87,9%) và 4 bệnh nhân nam (12,1%). Tuổi trung bình của các bệnh nhân là 32,7±10 tuổi. Triệu chứng lâm sàng hay gặp nhất ở nam giới là rối loạn thị trường (3/3) và đau đầu (2/3). Ở nữ giới là vô sinh 68,9%, rối loạn kinh nguyệt 62,1%, tiết sữa 55,2%. Thời gian khởi phát triệu chứng trung bình là 3 năm. Nồng độ prolactin máu trung bình của bệnh nhân ở thời điểm chẩn đoán là 493,4 ng/ml. U kích thước nhỏ (microadenoma) chiếm đa số với tỉ lệ 54,5%, u lớn (macroadenoma) chiếm tỉ lệ thấp hơn 45,5%. Có mối tương quan tuyến tính giữa nồng độ prolactin máu > 200 ng/ml với kích thước khối u.

Kết luận: U tuyến yên tiết prolactin có biểu hiện lâm sàng khác nhau tùy theo giới, ở nữ giới là rối loạn kinh nguyệt, tiết sữa, vô sinh, ở nam giới là rối loạn thị trường, đau đầu. Trên xét nghiệm prolactin máu tăng > 200 ng/ml gợi ý u tuyến yên kích thước lớn. Trên chụp cộng hưởng từ tuyến yên, u tuyến yên có kích thước nhỏ < 10 mm được thấy chủ yếu ở nữ giới, u kích thước lớn ≥ 10 mm thường thấy ở nam giới.